Krookkrant groot Gent

In de Media

Verkrijgbaar in april, mei en juni 2023 in bibliotheek de Krook en alle 14 wijkbibliotheken.

Artikel Omrop Fryslân

Interview Omrop Fryslân radio, 4 april 2023

Omrop Fryslân spreekt elke dinsdagmiddag met een Fries om útens (uit het buitenland) in de rubriek 'Operaasje Fryske Flagge'. Het interview (in het Fries) vind je hier.

Omrop Fryslân spreekt elke dinsdagmiddag met een Fries om útens (uit het buitenland) in de rubriek 'Operaasje Fryske Flagge'. Naar aanleiding van het interview is een artikel gemaakt, wat je hier vindt. Mét leuke foto's!

De Rede fan Fryslân 30 november 2023

Fryske ferzje

Goeiemiddei allegearre,

Wat hearlik om as Fries om útens wer yn Fryslân en ús haadstêd te wêzen!

It is foar my in eare om hjir hjoed te sprekken op dizze spesjale dei fan de Rede fan Fryslân.

En dan ek noch ris yn dizze yndruk meitsjende Steateseal wêr ‘t safolle fan ús Fryske histoarje te sjen is. Dat fielt as thúskomme.

Myn hûs stiet op dit stuit yn it prachtige Gent en dan komme je gau út by Viglius van Aytta fan Swichum dy’t yn Fryslân foaral bekend is as Wigle.

En doe’t ik yn syn histoarje dûkte, kaam boppe wetter dat hy as proast fan’e Sint Baafskathedraal yn Gent, soarge dat it skilderij ‘De aanbidding van het Lam Gods’ de byldenstoarm fanút Noard Frankryk ûntrûn yn 1566. Dit polyptyk fan’e broers Hubert en Jan van Eyck is as UNESCO wrâlderfguod tsjinwurdich noch altiten te besjen yn’e Sint Baafs.

Ik bin der lêsten noch west en ik fûn it skitterend!

Ik wie tige grutsk en suver fernúvere doe’t bliken die dat der sa’n wichtiche Fries begroeven leit yn in prealgrêf yn de Sint Baafskathedraal fan Gent!

Van Aytta wie in wichtich man yn in tiid wêrt Fryslân opgie yn ‘De Nederlanden’ en fan Fryske frijens nei Europeeske keningshearskippy gie.

‘Us Wigle’ wie ien fan de grûnlizzers fan it hjoeddeistich Europa. Wie syn tiid fier foarút!

As jo Europa sizze, dan tinke jo al rap oan grinzen, nasjonaliteiten, en stereotype ferskillen.

Myn ûnderfining is oars!

Neffens my binne de ferskillen tusken Fryslân en Flaanderen folle lytser as wy tinke.

Goed, der geane dingen oars yn België, fansels! Mar it fielt foar my itselde. Ik haw nea hoecht te wennen.

Minsken hearre oan myn aksint dat ik út Nederlân kom mar ik rop altiten dat ik in Fries bin. Dat is krekt even oars no?!

Kwa mentaliteit hawwe wy in soad gemien mei Flamingen. Beskieden, rêstich, doch mar gewoan. Dát!

Ferjit net dat ek Flaanderen striden hat om syn taal en kultuur. Dat sit djip.

En deryn lykje wy op elkoar

Sjonger Stef Bos sei lêsten: minderheidstalen ha in oare basis. Oké, sei hy, der binne minder minsken dy’t it prate mar de basis fan’e taal leit folle djipper. It sit yn de minsken en dêrom sil it minder gau ferdwine. Dat fûn ik in hiele moaie gedachte.

Ik ha yn Gent ris in baltsje opgoait wat se fan’e Friezen fine. Dan hearre jo: Friezen! oeh, zulke vriendelijke mensen daar, zulke schone natuur, en zó mooi fietsen ook!

Ik fernim yn Flaanderen in soad ynteresse yn Fryslân. Se hawwe úteins ek mear sympaty foar Fryslân as foar Hollân, se wolle der graach mear oer witte. Se witte dat Fryslân ‘spesjaal’ is.

Se hâlde fan ús autentisiteit, de eigenheid en de rêst en de romte.

Dêr ha minsken ferlet fan dizze tiid.

Dy niisgjirrichheid is útnûgjend. Oer de grinzen sjen.

Ik hâld fan de ‘ienheid yn ferskaat’ yn Europa. Ik fiel my likegoed in Fryske Flaming as in Flaamske Fries. Mar wol mei in Frysk hert!

Dankewol!

Nederlandse versie

Goeiemiddag allemaal,

Wat heerlijk om als ‘Fries om útens’ weer in Friesland en onze hoofdstad te zijn!

Het is voor mij een eer om hier vandaag te spreken op deze speciale dag van de Rede fan Fryslân. En dan óók nog eens in deze indrukwekkende Statenzaal waar zoveel van onze Friese historie te zien is. Dat voelt als thuis komen.

Ik woon in het prachtige Gent en hier kom je al snel Viglius van Aytta fan Swichum tegen die in Friesland vooral bekend is als ‘Wigle’.

En toen ik mij verdiepte in zijn geschiedenis bleek dat hij als proost van de Sint Baafskathedraal in Gent, gezorgd heeft dat het schilderij ‘De aanbidding van het Lam Gods’ de beeldenstorm vanuit Noord Frankrijk ontlopen is in 1566. Dit polyptiek (veelluik) van de broers Hubert en Jan van Eyck is als UNESCO Werelderfgoed tegenwoordig nog altijd te bekijken in de Sint Baafs.

Ik heb het recent nog bezichtigd en ik vond het werkelijk prachtig!

Ik was eerst eigenlijk verbaasd en daarna erg trots toen bleek dat er zo’n belangrijke Fries begraven ligt in een praalgraf in de Sint Baafskathedraal van Gent!

Van Aytta was een vooraanstaand iemand in een tijd waarin Friesland opging in ‘De Nederlanden’ en van Friese vrijheid naar Europese koningsheerschappij ging.

‘Onze Wigle’ was één van de grondleggers van het hedendaagse Europa. Hij was zijn tijd ver vooruit!

Wanneer je Europa zegt, dan denk je al snel aan grenzen, nationaliteiten en stereotype verschillen.

Mijn ervaring is daarin anders!

Volgens mij zijn de verschillen tussen Friesland en Vlaanderen veel kleiner dan wij denken.

Goed, de dingen gaan natuurlijk wat anders in België! Maar het voelt voor mij hetzelfde. Ik heb er nooit hoeven wennen.

Iedereen hoort aan mijn accent dat ik uit Nederland kom maar ik zeg altijd dat ik een Fries ben. Dat is toch even wat anders, he?!

Qua mentaliteit hebben we veel gemeen met Vlamingen. Bescheiden, rustig, doe maar gewoon. Dát!

Vergeet niet dat Vlaanderen óók gestreden heeft om zijn taal en cultuur. Dat zit diep.

En daarin lijken we op elkaar.

Zanger Stef Bos zei een tijdje geleden: minderheidstalen hebben een andere basis. Oké, zei hij, er zijn minder mensen die het spreken maar de basis van de taal ligt veel dieper. Het zit in de mensen en daarom zal het minder snel verdwijnen. Dat vond ik een heel mooie gedachte.

Ik heb in Gent eens een balletje opgegooid wat ze van de Friezen vinden. Dan hoor je: Friezen! oeh, zulke vriendelijke mensen daar, zulke schone natuur, en zó mooi fietsen ook!

Ik merk dat er in Vlaanderen veel interesse is in Friesland. Ze hebben uiteindelijk meer sympathie voor Friesland dan voor Holland, ze willen er graag meer over weten. Ze weten dat Friesland ‘speciaal’ is. Ze houden van onze authenticiteit, de eigenheid en de rust en de ruimte.

Dat hebben mensen nodig in deze tijd.

Die nieuwsgierigheid is uitnodigend. Over de grenzen heen kijken.

Ik houd van de ‘eenheid in verscheidenheid’ in Europa. Ik voel mij net zo goed een Friese Vlaming als een Vlaamse Fries. Maar wél met een Fries hart!

Dank u wel!

In de Statenzaal van het Provinciehuis Friesland sprak secretaris-generaal van de Benelux, dhr. Frans Weekers dit jaar de Rede uit met het thema Europa en Benelux.

Friezen in Vlaanderen werd daar in mijn persoon als 'Fries om útens' en columnist uitgenodigd om de visie vanuit België te geven.

De Rede fan Fryslân is een jaarlijkse traditie. Op uitnodiging van commissaris van de Koning houdt een prominent persoon met het oog op de toekomst Friesland een spiegel voor. Eerdere sprekers waren o.a. minister van Binnenlandse Zaken Hanke Bruins-Slot, publiciste Tamarah Benima, minster van Landbouw Carola Schouten en NOS-weerman Gerrit Hiemstra.

De volledige Rede van dit jaar is terug te zien via de livestream op de site van de Provincie Friesland.

Foto's: Provinsje Fryslân